گفتار دوم: انواع دوربینها و مشخصات آنها
در گفتار دوم به گونههای مختلف دوربینها میپردازیم: دوربینهای قطع بزرگ، دوربینهای قطع متوسط، دوربینهای قطع کوچک و دوربینهای خاص. در این گفتار میتوانید درباره مشخصات این دوربینها بیشتر بخوانید.
دوربینهای قطع بزرگ
این دوربینها در ابعاد بزرگ و با حجم و وزن زیاد، بیشتر درکارهایی مورد استفاده قرار میگیرند که کیفیت و بزرگی عکس بر هر عامل دیگری از جمله سهولت در حمل و نقل و سرعت عمل برتری دارد. این نوع دوربینها بیشتر در آتلیهها بر روی سه پایه استفاده میشوند و آنها را “دوربینهای آتلیهای” می نامند. با فیلمهای تکصفحهای در ابعاد ۹×۶ سانتیمتر تا اندازههای ۴۰×۳۰ سانتیمتر موسوم به “فیلم تخت” كار میكنند و اخیرا شرکتهای تولید کننده دوربینهای دیجیتال، نوع دیجیتال این دوربینها را هم که بی نیاز از نگاتیو است، در دسترس علاقهمندان گذاشتهاند. کادر این دوربینها تقریبا ۱۵ برابرکادر دوربینهای ۳۵ میلیمتری است.
دوربینهای قطع متوسط
این دوربینها که به “مدیوم فرمت” نیز مشهورند، نامشان برگرفته ازفیلمی است که مصرف میکنند. به طور کلی به دوربینهایی که فیلمهای بزرگتر از ۳۶×۲۴ میلیمتر و کوچکتر از ۵×۴ اینچ (حدود ۱۳×۱۰ سانتیمتر) مصرف میکنند، دوربین قطع متوسط میگوییم. جابجا کردن و سرعت آماده شدن این نوع دوربینها در مقایسه با دوربینهای قطع بزرگ راحتتر و سریعتر است.
در این دوربینها هم مانند دوربینهای قطع بزرگ، تصویر در منظرهیاب (Visor) بهصورت واژگون و چپ و راست دیده میشود. یعنی اگر شخصی از سمت راست دوربین وارد کادر تصویر شود، در منظرهیاب این طور به نظر میرسد که از سمت چپ وارد شده است.این دوربینها به سه دسته: تک لنزی انعکاسی، تک لنزی غیر انعکاسی و دولنزی انعکاسی تقسیم میشوند. نوع دیجیتال این نوع دوربینها هم عرضه شده و دیگر نیازی به نگاتیو ندارد. به گونهای که “بک” یا صفحهای از سنسورهای حساس، پشت دوربینهایی که قابلیت آن را داشته باشند قرار میگیرد و تصویر بهجای ثبت بر روی فیلم، به صورت دیجیتال روی این سنسورهای حساس تشکیل میشود.
دوربینهای قطع کوچک
این دوربینها که به دوربینهای ۳۵ میلیمتری معروفاند، در دو نوع ۳۵ میلیمتری غیر انعکاسی و ۳۵ میلیمتری انعکاسی در بازار یافت میشوند.
۳۵ میلیمتری غیرانعکاسی: شاید برای یک بار هم که شده با این دوربینها عکاسی کرده باشید. سیستم نمایاب این دوربینها به صورت پنجره کوچکی است که در بالای لنز و در سمت راست قرار گرفته و هیچ ارتباطی میان لنز و آنچه عکاس میبیند وجود ندارد. در این نوع از نمایاب یا ویزورها به این علت که عکاس از یک نقطه میبیند و از نقطه دیگر عکاسی میکند، تفاوتهایی بین عکسی که میگیرد و آنچه میبیند وجود دارد که این خطا به “خطای توازی” یا “پارالکسی” شهرت دارد. هر چه به سوژهای که از آن عکس میگیریم نزدیکتر شویم، میزان این خطا بیشتر شده و در بینهایت به کمترین حد خود میرسد. بهترین روش برای اینکه ببینید دوربینتان این خطا را دارد یا نه، این است که دستتان را بر روی لنز دوربین بگذارید و بعد از روی چشمی دوربین نگاه کنید که آیا میتوانید چیزی ببینید. اگر توانستید، دوربین شما غیر انعکاسی است و آن خطا را دارد و اگر نه انعکاسی است و بدون خطای پارالکسی.
۳۵ میلیمتری انعکاسی: اکثر عکاسانی که میخواهند دوربینشان نسبتا ارزان باشد، جابجایی آن راحت تر و استفاده از آن چندان پیچیده نباشد و بتوانند لنزهای مختلفی بر روی دوربینشان نصب کنند، از این نوع دوربین استفاده میکنند. این دوربینها با فیلمهای قطع کوچک (۳۵ میایمتری) تغذیه میشوند و در مقایسه با دوربینهای قطع بزرگ، برای عکاسی صنعتی و آتلیهای مناسب نیستند. هرچند که امروزه دوربینهای دیجیتالی که به بازار عرضه شده و هر روزه تکامل مییابند کم کم در حال رفع این مشکلاند. این دوربینها دیگر مشکل “خطای پارالکسی” ندارند . بحث اصلی ما در گفتارهای بعدی بر روی این دوربین خواهد بود. دوربین به طور کلی از دو بخش تشکیل شده است: بدنه و لنز. ساختمان دوربینهای ۳۵ میلیمتری انعکاسی از این اجزا تشکیل شده است:
۱. مسیری که نور به صورت یک خط مستقیم میپیماید.
۲. دیافراگم که بر روی لنز قرار دارد و میزان نور را کنترل میکند.
۳. عدسیها که تصویر را با فواصل کانونی مختلف بسته به نوع لنز، به آینه منتقل میکنند.
۴. آینه که تصویر را به منشور انتقال میدهد و بالا و پایین میشود.
۵. منشور که تصویر را پس از تغییراتی بر روی نور به چشم ما منتقل میکند.
۶. پرده شاتر که همزمان با آینه کار میکند و زمان انتقال نور را کنترل میکند.
۷. فیلم یا سنسور دیجیتال که تصویر بر روی آن ثبت میشود.
همه این اجزا کمک میکنند تا تصویرهای درست به چشم ما برسند و پس از آن بر روی صفحه حساس که ممکن است فیلم یا سنسور دیجیتال باشد تشکیل و در نهایت ثبت شوند. هنگامی که شما دکمه عکسبرداری را که به دکمه “شاتر” معروف است فشار میدهید، آینه بالا رفته، دید ما را میبندد، و همان تصویری که لحظاتی پیش میدیدیم را بر روی صفحه حساس ثبت میکند.
دوربینهای خاص
این دوربینها همانطور که از اسمشان پیداست، برای شرایط خاص و موارد خاص مورد استفاده قرار میگیرند. دوربینهای دید در شب، دوربینهایی که در عکاسی هوایی استفاده میشوند، دوربینهای پولارید که عکس را در درون خود ظاهر و چاپ میکنند، به دوربینهای خاص معروفاند که میتوانند ترکیبی از دوربینهایی که در بالا نامشان برده شد هم باشند.
در گفتار بعدی، انواع لنزها و کارکردهای گوناگون آنها را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
محمد خیرخواه