شهروندان در کشورهای پیشرفته جهان مرتبا جهت استفاده از لامپهای “فلورسنتی” که در نزد مردم به لامپهای “کم مصرف” شهره هستند بجای لامپهای قدیمی “تنگستنی” تشویق می شوند.

اما مقامات بهداشتی اتحادیه اروپا دولتهای عضو این اتحادیه را بواسطه اطلاع رسانی ناکافی پیرامون خطرات جدی که شکسته شدن این لامپها به سلامتی انسان وارد می کند مورد انتقاد شدید قرار داده اند.

در واقع اکثر شهروندان اطلاعی از اینکه لامپهای کم مصرف در صورت شکسته شدن می توانند تبدیل به بمبی خطرناک برای سلامتی افرادی شوند که با آن تماس پیدا می کنند ندارند.

لامپ‌های كم‌مصرف درست مثل اجداد فلورسنت (مهتابی) لوله‌ای حاوی مقدار اندكی جیوه هستند كه این میزان معمولا در حدود 5 میلی‌گرم است. تا زمانی که لامپ کم مصرف نشکسته باشد جیوه داخل آن خطری برای سلامت انسان ایجاد نمی کند. اما شاید تنها بیان این نکته که اگر یک لامپ “کم مصرف” بر روی خاک شکست تا چند سال هیچ نوع گیاه و درختی در آن محل رشد نخواهد کرد جهت تشریح ابعاد خطرناک شکسته شدن این لامپها برای سلامتی انسان کافی باشد.

استنشاق هوای محیطی که یک لامپ “کم مصرف” در آن شکسته شده باشد, بویژه اگر لامپ گرم باشد و جیوه به صورت بخار به خارج پخش شود, ماده بشدت سمی جيوه را جذب خون و دیوراه های ریه می كند که تا سالها در دیواره ریه باقی خواهد ماند و منجر به سرطان ریه و قطاری از بیمارهای تنفسی و عصبی دیگر می شود.

لامپ‌های کم مصرف, به دلیل وجود جیوه آن، جزو زباله‌های خطرناک محسوب می شوند و چنانچه همراه با سایر زباله‌ها و به روش سنتی دفن شوند موجب آلودگی محیط شده و اثرات جبران ناپذیری بر مغز، جنین و پوست انسانها و نسل های آتی می‌گذارند و به همین دلیل نباید هرگز با زباله های معمولی بدور ریخته شوند.

پس از پایان یافتن عمر اینگونه لامپ ها از انداختن آن در سطل زباله اکیدا خودداری کنید. لامپ را با احتیاط در جعبه اولیه قرار داده و سپس آن را در یک یا دو کیسه پلاستیکی کلفت گذاشته و به اماکن بازیافت و جمع آوری پسماند منطقه خود تحویل دهید. بدین ترتیب از آلودگی خاک، آب و هوا به جیوه جلوگیری بعمل خواهد آمد.

در صورتیکه از لامپهای “کم مصرف” استفاده می کنید باید همه دقت خود را نیز بکار ببرید که از شکسته شدن آن جلوگیری کنید. از جمله هنگام نصب یا خارج کردن اینگونه لامپ ها با احتیاط عمل کرده و فقط از قسمت بالایی آن (نه قسمت شیشه ای) بگیرید.

لامپ های کم مصرف را در جایی نگهداری و یا استفاده نمایید که حداقل احتمال شکسته شدن وجود دارد.

اگر لامپ کم مصرفی در منزل یا محل کارتان به طور ناخواسته شکست مراحل ذیل را انجام دهید:

دربهای اتاق را ببندید و پنجره ها را گشوده و سریعاً خود و نفرات دیگر حاضر در اتاق (و نیز حیوانات اهلی خانگی) را از اتاق خارج نمایید.

حداقل 30 دقیقه صبر کنید تا هوای اتاق کاملا تهویه شود و بخار جیوه خارج گردد. چنانچه سیستم تهویه مرکزی منزلتان روشن است آن را سریعا خاموش کنید.

برای جمع آوری قطعات شکسته به هیچ وجه از جاروبرقی استفاده نکنید چون منجر به پراکنده شدن بخار جیوه به هوا خواهد شد.

از دستکش یکبار مصرف استفاده کنید.

بوسیله ٢ تکه مقوا یا هر چیز دور انداختنی سفت، قطعات شکسته را با احتیاط جمع آوری کنید. (از جارو دستی نیز استفاده نکنید).

باقی مانده های ریز قطعات شکسته را با استفاده از نوار چسب جمع کنید.

با یک دستمال کاغذی مرطوب و یا یک تکه پارچه دور ریختنی زمین را تمیز کنید.

قطعات شکسته, دستکش, مقوا, پارچه مرطوب, نوارچسب و سایر وسایلی که در تمیز کاری مورد استفاده قرار داده اید را در یک ظرف شیشه ای دردار ریخته، در آن را محکم ببندید و در جایی امن خارج از خانه و دور از دسترس کودکان قرار دهید.

دستان خود را کاملا با آب و صابون شستشو دهید.

ظرف شیشه ای حاوی قطعات شکسته را به نزدیکترین محل بازیافت و جمع آوری پسماند محل زندگیتان تحویل دهید. از انداختن آن در سطل های زباله خانگی یا شهری اکیدا خودداری کنید.